Inktspotprijs

De Inktspotprijs is de prijs voor de beste politieke tekening van het parlementaire jaar, georganiseerd door Stichting Pers & Prent en voor het eerst uitgereikt in 1994.

Politiek tekenaars – die voldoen aan de criteria – kunnen hun beste werk inzenden, waarna een jaarlijks wisselende jury daaruit de winnaar kiest. De maker van de beste tekening krijgt een bronzen beeldje van kunstenares Carla Daalderop: een Satyr op een inktpot.

De Inktspotprijs 2024 is gewonnen door Hajo, met zijn tekening Wilders Wint. De tekening werd gepubliceerd door NRC op 24 november 2023. De tekenaar won in 2016 al eens de Junior Inktspotprijs.

De prijs voor de beste politieke tekening van het jaar werd op 24 september uitgereikt in Perscentrum Nieuwspoort in Den Haag. De jury werd dit jaar voorgezeten door scenarist en regisseur Niek Barendsen. Met verder: Harriet Stroomberg – kunsthistoricus met specialisatie spotprenten. Lotfi El Hamidi – historicus en journalist; Marlies Visser – grafisch ontwerper, curator en illustrator; en Splinter Chabot – schrijver, presentator en politicoloog. Eervolle vermeldingen waren er dit jaar voor: Gijs Kast, Kamagurka, Kwennie Cheng en Siegfried Woldhek. Dit jaar werd de Inktspotprijs voor de 30e keer uitgereikt. Dit jubileum wordt op 17 oktober gevierd tijdens de Cartoons Day in de Centrale Bibliotheek Den Haag. 

Uit het juryrapport:

De winnende tekening is een spotprent zoals de spotprent bedoeld is: hard, satirisch, geestig en glashelder. De eeuwige buitenstaander heeft het Binnenhof in bezit genomen; een ijzersterk beeld en prachtig getekend in de Nederlandse 19e-eeuwse spotprenttraditie. We zien Wilders, die net op spectaculaire wijze de verkiezingen gewonnen heeft, met twee vingers opgeheven in de lucht naar de oude partijen, het systeem en de politiek. Hij is nu zelf getransformeerd tot het gebouw van de Staten- Generaal, met zijn mond als enige in- en uitgang.

Deze tekening is iconisch en onvergetelijk. Dit ijzersterke, onheilspellende beeld, dat als geen ander het belangrijkste nieuwsfeit van het politieke jaar 2023 vastlegt, heeft maanden later nog niets aan actualiteitswaarde verloren.
------------

De winnende tekening en eervolle vermeldingen kunnen hier worden gedownload en mogen gebruikt worden o.v.v. Inktspotprijs: DOWNLOAD HIER.

in NRC en interview in NRC

in NH Nieuws; bij de NOS

De winnaar van de Inktspotprijs 2023 is Bas van der Schot met de tekening Extinction Rebellion. De tekening verscheen op 28 oktober 2022 in de Volkskrant. Van der Schot won twee keer eerder de Inktspotprijs: in 2002 en 2014. Klik op de prent om de eervolle vermeldingen te bekijken.

In de podcast Voorruit praat Hans Aarsman met Bas van der Schot. 

Uit het juryrapport voor de Inktspotprijs 2023
De winnende tekening verbeeldt op originele wijze het gevoel van machteloosheid in de strijd tegen klimaatverandering. Door een slachtoffer van klimaatverandering het ‘wapen’ in handen te geven waarmee klimaatactivisten zich vastlijmen aan beroemde kunstwerken, een talkshowtafel of de A12, maakt de tekenaar van dit slachtoffer ineens een tragikomische activist.

De tekening is eenvoudig, fris van kleur en bedrieglijk gemoedelijk, als een prent uit een kinderboek. Maar wie beter kijkt, ziet een klimaatklever die een laatste, zinloze strohalm vastgrijpt nu zijn leefgebied verdwijnt door klimaatverandering. Kon je maar voorkomen dat een ijsschots smelt, door jezelf eraan vast te lijmen.

De winnaar, die twee keer eerder de Inktspotprijs won, heeft een iconisch en – vooruit – beresterk beeld gecreëerd, dat je eerst doet glimlachen en daarna in het hart raakt.

---

De winnaar van de Inktspotprijs 2023 werd gekozen door een inspirerende jury onder leiding van presentator en programmamaker Eveline van Rijswijk, illustrator Philip Hopman, fotograaf en HUMAN-hoofdredacteur Ahmet Polat, kunsthistorica en prentenarchivaris Harriet Stroomberg en scenarist en regisseur Niek Barendsen. 

De jury koos dit jaar naast de winnende tekening van Bas van der Schot voor de volgende bijzondere vermeldingen:
Diversiteit van Jip van den Toorn, Middellandse Zee van Tjeerd Royaards, Onze leider van Siegfried Woldhek en WK Qatar van Blommestijn.

Stichting Pers & Prent, de organisator van de Inktspotprijs, ontving dit jaar 120 inzendingen van 40 tekenaars. Van vaste deelnemers als Arend van Dam, Paul Kusters en Willeke Brouwer, tot nieuwe kanshebbers als Kwennie Cheng en Argibald. Alle inzendingen zijn opgenomen in de fraai uitgevoerde catalogus Inktspot! Een speciale uitgave van Stichting Pers & Prent, te bestellen op deze website.

---

De Inktspotprijs werd voor het eerst georganiseerd en uitgereikt in 1994. De reizende tentoonstelling Inktspot! waar alle ingezonden prenten worden geëxposeerd, groeide uit tot een belangrijke jaarlijkse manifestatie waarin de politieke tekening centraal staat. Met de expositie brengt Stichting Pers & Prent in musea en culturele instellingen door heel Nederland de tekeningen landelijk voor het voetlicht. In de bijbehorende catalogus staan alle geëxposeerde werken. Stichting Pers & Prent werd in 1980 opgericht door Hans IJsselstein Mulder met als doel het verzamelen, exposeren en publiceren van tekeningen, prenten en literatuur op het gebied van de politieke satire.

Het bestuur van Stichting Pers & Prent bestaat uit: Caroline van Gelderen, Ariane de Ranitz, Jillis Kors, Jop Euwijk, Petra Boonstra en Jacqueline van Beek. De prijsuitreiking, de expositie en het boek worden mede mogelijk gemaakt door een aantal sponsoren: Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, Internationaal Perscentrum Nieuwspoort en de Vrienden van Pers & Prent.

Downloads:

Juryrapport Inktspotprijs

Winnende prent en eervolle vermeldingen in hoge resolutie

Op dinsdag 27 september 2022 werd voor de 28e keer de Inktspotprijs voor de beste politieke tekening van het parlementaire jaar uitgereikt in Perscentrum Nieuwspoort in Den Haag.

De winnaar van de Inktspotprijs 2022 is Jip van den Toorn met de tekening Milieubewust. De tekening verscheen op 10 mei 2022 in de Volkskrant. Zie artikel in Villamedia.

Op dinsdag 28 september 2021 werd voor de 27e keer de Inktspotprijs voor de beste politieke tekening van het parlementaire jaar uitgereikt in Perscentrum Nieuwspoort in Den Haag.
De winnaar van de Inktspotprijs 2021 is Kamagurka met de tekening Migranten, verschenen op 18 mei 2021 in NRC Handelsblad!
De uitreiking was te volgen via Youtube

De jury van de Inktspotprijs 2021, bestaande uit: Owen Schumacher, cabaretier en fotograaf, Lotte Jensen, hoogleraar Nederlandse taal- en letterkunde aan de Radboud Universiteit, Sinan Can, journalist en documentairemaker, Sylvia Weve, illustrator, en Senay Özdemir, journalist en hoofdredacteur, had eerder dit jaar vijf tekeningen genomineerd voor de Inktspotprijs:

We gaan het anders doen van Joep Bertrams, Migranten van Kamagurka, Trump-Selfie van Len Munnik, Rapport toeslagenaffaire van Tom Janssen en Qatar van Gorilla.
Alle inzendingen zijn opgenomen in de fraai uitgevoerde catalogus Inktspot! Een speciale uitgave van Stichting Pers & Prent, te bestellen via de webshop.

Download hier het persbericht.

Uit het juryrapport voor de Inktspotprijs 2021

Een Covid-crisis, een toeslagenaffaire, een klimaatcrisis, een vaccinatiestrategie, de bestorming van het Capitool, verkiezingscampagnes, een functie elders, een eindeloze formatie en een vluchtelingencrisis. Het is maar een greep uit de onderwerpen waar de tekenaars dit jaar commentaar op hebben geleverd. Dat leverde heel veel goede inzendingen op.

De jury heeft als winnaar unaniem gekozen voor een tekening waarin de vluchtelingencrisis en de coronamaatregelen op simpele maar heldere en komische wijze zijn gecombineerd. Waar wij ons hier in Europa druk maken over hoe we naar welk land op vakantie mogen en aan welke voorwaarden we dan moeten voldoen, alles in een poging om zo snel mogelijk weer terug te keren naar het oude normaal, worden aan de buitengrenzen van ons continent vluchtelingen buiten gehouden en wordt van hen verwacht aan dezelfde eisen te voldoen. Alles in één eenvoudige, in stijl direct herkenbare tekening. Cynisch, ironisch, confronterend en toch grappig.

Nadat voor deze tekening was gekozen, begreep de jury dat deze maker nooit eerder de Inktspotprijs heeft gewonnen. De prijs is voor ons dan ook mede een bekroning van een imposant oeuvre van een tekenaar die al decennialang in heel eigen stijl op soms licht absurdistische wijze de wereld om ons heen becommentarieert.
De Inktspotprijs 2021 gaat naar Migranten van Kamagurka.

Owen Schumacher (voorzitter jury Inktspotprijs)

In september 2020 werd voor de 26e keer de Inktspotprijs voor de beste politieke tekening van het parlementaire jaar uitgereikt, dit keer aan Len Munnik voor zijn tekening Alles wordt weer normaal, verschenen op 4 juni 2020 in Trouw.

De jury van de Inktspotprijs bestond dit jaar uit voorzitter Saskia de Bodt, emeritus hoogleraar illustratie aan de UvA; Owen Schumacher, schrijver, acteur en fotograaf; Eveline van Rijswijk, programma- en theatermaker en politiek historicus; Marcel Verreck, cabaretier en columnist; en Sander Donkers, journalist en schrijver.

De winnaar werd in een live-stream vanuit Nieuwspoort bekend gemaakt. Len Munnik won de Inktspotprijs eerder in 1996.
Alle inzendingen zijn opgenomen in de fraai uitgevoerde catalogus Inktspot! Een speciale uitgave ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan van Stichting Pers & Prent, te bestellen via persenprent.nl

Uit het juryrapport voor de Inktspotprijs 2020

Het noodlot van de politieke tekenaar is dat hij, gedreven door de actualiteit, vrijwel altijd met gestrekt been in een kwestie stapt. Reflectie gaat razendsnel in een cartoonistenhoofd, terwijl de handen van de tekenaar al bezig zijn de boodschap in een zo helder en krachtig mogelijke vorm te stoppen. Hij of zij denkt al tekenend. Dat die boodschap niet altijd een stevig standpunt hoeft te zijn, maar ook twijfel en relativiteit kan tonen, dat is het leuke.

Maar dit jaar hadden ze het wel heel moeilijk, onze tekenaars, want het was natuurlijk een bizarre periode, corona raakte iedereen, óók in zijn persoonlijke habitat. In de 108 tekeningen die werden ingezonden voor de Inktspotprijs, zie je een duidelijke cesuur: vóór 12 maart 2020 en erna. Het was – en is – heel moeilijk om grip te krijgen op een pandemie. De kranten stonden bol van artikelen van schrijvers, filosofen, artsen en ervaringsdeskundigen die vele, vele woorden tot hun beschikking kregen om vele, vele standpunten van alle kanten te belichten. Er werd gefoeterd en gezeurd.
Maar die arme tekenaars? Die moesten, zoals altijd, in één beeld iets duiden, iets overweldigends, waarvan niemand de afloop wist. Maar ze bleven overeind.

De Inktspotprijs 2020 gaat naar iemand die de gevolgen van de pandemie zowel dichtbij haalt als doortrekt tot een mondiaal probleem.
Het knappe van de winnende prent, Alles wordt weer normaal, van Len Munnik is dat hij niet zo zeer confronteert als wel tot nadenken dwingt.

Saskia de Bodt (voorzitter jury Inktspotprijs)

De Inktspotprijs 2019 werd gewonnen door Gorilla, met de tekening ‘De tralies van Trump’. De winnende prent verscheen op 18 juni 2018 in De Groene Amsterdammer. Het is de eerste maal dat Gorilla, een collectief van vijf tekenaars die om beurten een tekening maken, de Inktspotprijs wint. Deze winnende spotprent werd gemaakt door Gorilla Herman van Bostelen. Uit handen van juryvoorzitter Sheila Sitalsing ontvingen hij en de overige Gorilla’s bloemen en een bronzen beeldje (een duiveltje op een inktpotje).

Uit het juryrapport, tijdens de prijsuitreiking voorgedragen door Sheila Sitalsing:
“De winnaar maakte een prent over de Latijns-Amerikaanse migrantenkinderen die aan de zuidgrens van de Verenigde Staten werden opgepakt, van hun ouders gescheiden en opgesloten. In kooien, schreven kranten. De hele wereld ging zich ermee bemoeien. Onze winnaar maakte daar een visuele woordspeling op. De tekening is bijna een partituur, zei de kunstenaar in ons midden [Harald Vlugt], een strak gecomponeerd muziekstuk. Het is een tekening van internationale allure, werd er ook gezegd. Elegant, schrijnend zonder larmoyant te worden. Een mooie tekening, een harde tekening – in die zin werden we op onze wensen bediend – , een tekening met heel subtiele details ook: zie de subtiele kleurverschillen.

”

De tweede prijs ging naar Emanuele Del Rosso, met zijn tekening ‘Men of God, Law of men’, verschenen op de website Cartoon Movement op 20 februari 2019. De derde prijs werd gewonnen door Pieter Geenen met de tekening ‘Brexit in pers en prent’, op 15 maart 2019 in Trouw.



Dan waren er ook nog eervolle vermeldingen voor Lectrr (Steven Degryse) (‘Mueller rapport’), Marijn (Mat Rijnders) (‘Internationale Vrouwendag’) en Peter de Wit (‘Witte mannen’). 



Van de 100 beste inzendingen van het afgelopen jaar is een digitaal boekje gemaakt. Dit kunt u HIER bekijken.



De zes winnende tekeningen kunt u HIER downloaden (gebruik kosteloos toegestaan, enkel in combinatie met de Inktspotprijs en altijd met naamsvermelding van de tekenaar). 

Voor het complete juryrapport klik HIER. De jury wisselt jaarlijks en bestond dit jaar uit opiniemaker Sheila Sitalsing, beeldend kunstenaar Harald Vlugt en hoogleraar cultuursociologie Giselinde Kuipers.   

De Inktspotprijs 2018 is gewonnen door Tjeerd Royaards, met de cartoon ‘Good migrant, bad migrant?’ De winnende tekening verscheen op 29 mei 2018 op zijn website Cartoon Movement. Het is de eerste maal dat Tjeerd Royaards de Inktspotprijs wint. Uit handen van juryvoorzitter Xander van der Wulp ontving hij bloemen en een bronzen beeldje (een duiveltje op een inktpotje). 

 Winnaars van de Inktspotprijs 2017 waren Reid, Geleijnse en Van Tol, ofwel Fokke & Sukke, met hun tekening ‘Aanslagen’.